علم اليقين ، جلد اول
مولى محسن فيض كاشانى

- فهرست مطالب -


فهرست مطالب 
تاريخچه اى از زندگانى مؤلف
خاندان فيض
تولد و دوران تحصيل
شاگردان
تاءليفات
افكار، عقايد و روشها
وفات فيض
كتاب حاضر
مدخل
معرفى كتاب
روش تحقيق عقايد
مقدمه
فضيلت علم و عبادت
كدام علم منظور است ؟
فصل 1. علت اختلاف درجات داشتن علم و ايمان
فصل 2. درجات سه گانه ايمان
مراتب يقين
فصل 3. تقدم علم بر عبادت
فصل 4. اقسام عبادت
فصل 5. دسته بندى علوم دين
مقصد اول : شناخت خداى متعال
باب اول : اثبات وجود خداى متعال
فصل 1. اثبات وجود خدا در قرآن
فصل 2. اثبات وجود خدا در روايات
فصل 3. بيان سيد بن طاووس در خداشناسى
فصل 4. مباحثه ديصانى با امام صادق عليه السلام واستدلال شيخ صدوق
فصل 5. دليل فلسفى بر وجود آفريدگار
فصل 6. شناخت خدا فطرى است
فصل 7. علت نارسايى افهام در شناخت خدا
آشكار بودن وجود خدا
علت پوشيده بودن خداوند
خداشناسى حقيقى
عامل اول : نارسايى بيان علما
عامل دوم : شهوات
فصل 8. عدم امكان شناخت ذات حق تعالى
باب دوم : در يگانگى خداوند
فصل 1. يگانگى خداوند از طريق نقل
فصل 2. دلايل عقلى بر يگانگى خداوند
فصل 3. چند دليل ديگر
فصل 4. وحدت نظام عالم
باب سوم : در تنزيه خداى سبحان (از آنچه او را شايسته نيست )
فصل 1. تنزيه خدا از طريق نقل
فصل 2. تشبيه و تنزيه
فصل 3. عدم بر خداوند راه ندارد
فصل 4. خداوند بى نيازترين است
فصل 5. احاطه خداوند به همه چيز
باب چهارم : در صفات والاى خداوند تبارك و تعالى
فصل 1. خداوند هر كمالى را داراست
پيوست
فصل 2. صفات خدا عين ذات اوست
مؤلف :
فصل 3. غنى بالذات از همه جهت غنى است
فصل 4. نسبت خدا با اشياء
فصل 5. نسبت خدا با همه چيز يكى است
فصل 6. معناى قرار گرفتن خدا بر عرش
فصل 7. الهيت خداوند ازلى است
فصل 8. ازليت خداوند در روايات
فصل 9. علو و مجد خدا ذاتى است
فصل 10. ظهور ذات خدا براى خودش
فصل 11. علم خدا به همه چيز
فصل 12. علم خدا به جزئيات نه از راه آلات
فصل 13. خدا قادر و مختار است
فصل 14. اراده خدا دو نوع است
فصل 15. معناى قدرت و اراده خدا
فصل 16. قدرت خدا عام است
فصل 17. حيات خداوند
فصل 18. تكلم خداوند
فصل 19. دوستى خدا با بنده
فصل 20. فرق اوصاف خدا با چيزهاى ديگر
پيوست : شناخت كنه خدا ممكن نيست
باب پنجم : پاره اى از اوصاف خداوند جل ذكره
فصل 1. شرع راهنماى عقل است
فصل 2. خطبه پيامبر در توحيد
فصل 3. خطبه على عليه السلام در توحيد
فصل 4. خطبه اى ديگر
فصل 5. خطبه اى ديگر
فصل 6. چند خطبه ديگر
خطبه ديگر
خطبه ديگر
خطبه ديگر
فصل 7. خطبه اى ديگر
فصل 8. خطبه اى ديگر
فصل 9. درباره ديدن خداوند
فصل 10. از سخنان على عليه السلام
فصل 11. سخنى ديگر
فصل 12. سخنى ديگر
توضيحى از ابن ميثم
فصل 13. تفكر در ذات خدا ممنوع
باب ششم : در اسماء حسناى خداى متعال
فصل 1. معانى اسم
فصل 2. اسماء حسناى خدا
فصل 3. معناى احصاء اسماء و شرح اسماء الله
1. الله
2 و 3. رحمن ، رحيم
پرسش و پاسخ
4. ملك
5. قدوس
6. سلام
7. مؤ من
8. مهيمن
9. عزيز
10. جبار
11. متكبر
12، 13، 14. خالق ، بارى ، مصور
15. غفار
16. قهار
17. وهاب
18. رزاق
19. فتاح
20. عليم
21، 22. قابض و باسط
23، 24. خافض و رافع
25، 26. معز و مذل
27. سميع
28. بصير
29. حكم
30. عدل
31. لطيف
32. خبير
33. حليم
34. عظيم
35. غفور
36. شكور
37. على
38. كبير
39. حفيظ
40. مقيت
41. حسيب
42. جليل
43. كريم
44. رقيب
45. مجيب
46. واسع
47. حكيم
48. ودود
49. مجيد
50. باعث
51. شهيد
52. حق
53. وكيل
54 و 55. قوى و متين
56. ولى
57. حميد
58. محصى
59 و 60. مبدى و معيد
61 و 62. محيى و مميت
63. حى
64. قيوم
65. واجد
66. ماجد
67. واحد
68. صمد
69 و 70. قادر و مقتدر
71 و 72. مقدم و مؤ خر
73 و 74. اول و آخر
75 و 76. ظاهر و باطن
77. والى
78. متعالى
79. بر
80. تواب
81. منتقم
82. عفو
83. رؤ وف
84. مالك الملك
85. ذوالجلال و الاكرام
86. مقسط دادگر
87. جامع گردآورنده
88 و 89. غنى و مغنى بى نياز و بى نياز كننده
90. مانع
91 و 92. ضار و نافع
93. نور
94. هادى
95. بديع
96. باقى
97. وارث
98. رشيد
99. صبور
فصل 4. مظاهر اسماء الهيه
فصل 5. زبان حال استعداد موجودات
باب هفتم : در افعال و قضا و قدر خداوند - جل ذكره -
فصل 1. صادر اول يا نخستين آفريده
فصل 2. چگونگى آفرينش آسمانها در نهج البلاغه
فصل 3. توضيحات ابن ميثم ره پيرامون ابن خطبه
فصل 4. آفرينش آسمانها و موجودات آنها در روايات
فصل 5. لوح محفوظ و لوح محو و اثبات
بحثى درباره بداء
فصل 6. اعتقاد به بداء خاص مكتب اهل بيت و شيعيان است
فصل 7. رابطه تردد خاطر با مساءله بداء
فصل 8. معانى حكم ، قضا و قدر الهى
فصل 9. وابستگى عالم به خداوند
فصل 10. توضيحى ديگر درباره قضا و قدر
فصل 11. مشكل بودن فهم معناى قضا و قدر
فصل 12. جمع بين اختيار و اضطرار، و معناى امر بين الامرين
فصل13.پيوستگى شرايط و مراتب ايجاد حوادث
فصل 14. علت قائل شدن به جبر و تفويض
فصل 15. استناد فعل به خدا و غير او
فصل 16. سبب و مسبب هر دو از خداست
فصل 17. فلسفه آزمايش الهى
فصل 18. پاداش و كيفر
فصل 19. فلسفه اختلاف نفوس در خير و شر، سعادت و شقاوت
فصل 20. سعادت و شقاوت در روايات
فصل 21. فلسفه تكاليف و وظايف بندگان
فصل 22. قضا و قدر عمومى خداوند
فصل 23. آنچه خدا مى كند خير بندگان است
باب هشتم : پاره اى از آثار رحمت و نشانه هاى عظمت خدا -جل ذكره -
فصل 1. تقسيم بندى موجودات
فصل 2. شگفتيهاى وجود انسان
ساختمان نطفه
ساختمان سر
اعضاى داخلى
اعضاى ظاهرى
فصل 3. شگفتيهاى رحمت خدا به انسان
فصل 4. آفرينش انسان از زبان حديث
فصل 5. شگفتيهاى روح انسان
فصل 6. شگفتيهاى جهان
زمين
فصل 7. كوهها، قله ها، گياهان
فصل 8. معادن و مخازن زيرزمينى
فصل 9. شگفتيهاى عالم حيوانات
فصل 10. شگفتيهاى عالم حيوانات در نهج البلاغة
مورچه
ملخ
فصل 11. غريزه حيوانات در حفظ نسل
فصل 12. شگفتيهاى درياها
فصل 13. شگفتيهاى هوا و ابر
هوا
ابر و رعد و برق و باران و شهاب آسمانى
فصل 14. شگفتيهاى آسمان
فصل 15. عالم ملكوت
فصل 16. عوالم ديگر
فصل 17. سخنى در پايان اين فصلها
مقصد دوم : شناخت فرشتگان
باب اول : فرشتگان مقرب
فصل 1. فرشتگان كروبيان مهيمون
فصل 2. فرشتگان عقلى
فصل 3. اوصاف فرشتگان مقرب
باب دوم : فرشتگان مدبر
فصل 1. كثرت فرشتگان
فصل 2. انواع فرشتگان موكل به انسان
فصل 3. فرشتگان يا قواى نباتى
فصل 4. سختكوشى فرشتگان در كار خود
فصل 5. خادمان قوه مولده
فصل 6. فرشتگان يا قواى حيوانى
فصل 7. قواى ويژه انسان
فصل 8. نفوس انسانى در كلام اميرمؤ منان عليه السلام
باب سوم : در ارواح بشرى
فصل 1. فرشتگان مدبر بدن انسان
فصل 2. ارواحى كه ويژه انبيا و ائمه عليهم السلام است
فصل 3. مراتب ارواح نورى بشرى
باب چهارم : در معقبات و شياطين
فصل 1. معقبات
فصل 2. الهام ملك و وسوسه شيطان
فصل 3. انواع شياطين
فصل 4. انواع الهامات و وسوسه ها
فصل 5. شياطين انس و جن
فصل 6. انواع جن
فصل 7. ابليس و ويژگيهاى او
فصل 8. بهره مندى انسان از وسوسه شياطين و حكمت آفرينش آنها
باب پنجم : فرشتگان اعمال و كرام الكاتبين
فصل 1. ملك و شيطان
فصل 2. شيطان و ملك در آيات و احاديث
فصل 3. نامه اعمال و فرشتگان نويسنده
باب ششم : اصناف فرشتگان
فصل 1. انواع و اجناس فرشتگان
فصل 2. حاملان عرش
فصل 3. انواع ديگرى از فرشتگان
فصل 4. انواع فرشتگان در كلام امام سجاد عليه السلام
باب هفتم : در كثرت فرشتگان
فصل 1. انواع فرشتگان و كثرت آنها
فصل 2. رواياتى در كثرت فرشتگان
باب هشتم : در اصناف فرشتگان و آفرينش ابتكارى آنها
فصل 1. اوصاف فرشتگان در آيات و روايات
فصل 2. اوصاف فرشتگان در نهج البلاغة
فصل 3. اوصاف ديگر فرشتگان
فصل 4. وصف انواع فرشتگان
فصل 5. خروس عرش و فرشته اى از آتش و برف
فصل 6. تفسير على عليه السلام از آيه و الطير صافات ...
مقصد سوّم : شناخت كتابهاى آسمانى و رسولان الهى عليهم السلام
باب اول : نياز به پيامبران و اديان آسمانى و اسرار تكاليف
فصل 1. لزوم دين براى حفظ نظام اجتماع
فصل 2. لزوم دين براى تكميل استعدادهاى انسان
فصل 3. لزوم دين و وجود پيامبران
فصل 4. آورنده شريعت بايد از جنس بشر و داراى معجزه باشد
فصل 5. اصل اول در شريعت ، خداشناسى است
فصل 6. لزوم عبادات فردى و اجتماعى
فصل 7. قوانين اقتصادى ، اجتماعى و سياسى
فصل 8. ملاك گناهان صغيره و كبيره
فصل 9. غرض اصلى بعثت پيامبران و اديان آسمانى
باب دوم : در صفات پيامبر و اصول معجزات
فصل 1. پيامبر كيست ؟
فصل 2. فرق ميان پيامبران راستين و دروغين
فصل 3. معجزات پيامبران
فصل 4. برخى از صفات معنوى پيامبر
فصل 5. دوازده ويژگى در پيامبر
فصل 6. عصمت پيامبران
باب سوم : كيفيت فرود آمدن وحى ، و فرق ميان وحى و الهام
فصل 1. موانع شناخت و ادراك حقايق
انواع ادراكات
فرق ميان مقام انبيا و اوليا با مقام علما
فصل 2. علت آنكه پيامبر فرشته را مى بيند و ديگران نه
باب چهارم : فرق ميان رسول و نبى و امام و ولى
فصل 1. تعريف نبى ، رسول ، امام ، ولى و بيان درجات هر كدام
فصل 2. فرق ميان هر يك از اين مقامات و تعريف محدث
فصل 3. امامان عليهم السلام محدث اند
باب پنجم : نيازمندى به امام و ويژگيهاى او
فصل 1. ملاك نياز به امام همان ملاك نياز به پيامبر است
فصل 2. امام بايد افضل امت و معصوم باشد
فصل 3. هدف خلقت ، انسان كامل يعنى امام است
فصل 4. زمين خالى از حجت نيست
باب ششم : در تفاصيل پيامبران و جانشينان عليهم السلام و مسائلى در اين زمينه
فصل 1. شمار پيامبران و شمار اولواالعزم
فصل 2. پيامبران بزرگ و معجزات آنها
فصل 3. اتصال وصيت
فصل 4. اسامى اوصياء دوازده گانه رسول خدا صلى الله عليه و آله
فصل 5. احاديث عامه درباره امامان دوازده گانه
فصل 6. پيامبران صاحب شريعت هر كدام دوازده وصى داشته اند
باب هفتم : پيمان گرفتن از پيامبران درباره پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله وبشارت به آمدن او پيش از ظهور آن حضرت
فصل 1. ميثاق نبوت و ولايت
فصل 2. بشارتهاى كتب آسمانى درباره پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله
فصل 3. بشارت قس بن ساعده
فصل 4. بشارتهاى راهبان
فصل 5.بشارتهاى كسانى ديگر
ايمان عبدالمطلب و ابوطالب
فصل 6. حوادث شب ولادت پيامبر صلى الله عليه و آله
فصل 7. داستان ولادت پيامبر صلى الله عليه و آله
باب هشتم : اخلاق و اوصاف و نامها و ويژگيهاى پيامبر ما صلى الله عليه و آله
فصل 1. ادب آموزى پيامبر صلى الله عليه و آله از خداوند
فصل 2. پاره اى از اخلاق رسول خدا صلى الله عليه و آله
فصل 3. بخشى ديگر از اخلاق پيامبر صلى الله عليه و آله
فصل 4. كلام و سكوت و آداب معاشرت با مردم
فصل 5. اخلاق پيامبر صلى الله عليه و آله از زبان على عليه السلام
فصل 6. عبادت پيامبر صلى الله عليه و آله
فصل 7. شمايل پيامبر صلى الله عليه و آله
فصل 8. نيروى حواس پيامبر صلى الله عليه و آله
فصل 9. نامهاى پيامبر صلى الله عليه و آله
فصل 10. توصيف آن حضرت از زبان امام باقر عليه السلام
فصل 11. ويژگيهاى پيامبر صلى الله عليه و آله
فصل 12. برترى پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله از ساير پيامبران عليهمالسلام
فصل 13. برترى پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله از فرشتگان
فصل 14. حكمت خاتميت و يتيم بودن پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله
فصل 15. نسب پيامبر صلى الله عليه و آله
باب نهم : معجزات پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و نشانه هاى راستى او
فصل 1. بيان كلى درباره اعجاز آن حضرت
فصل 2. پاره اى از معجزات پيامبر صلى الله عليه و آله
اخبار غيبى
فصل 3. داستان بيرون آوردن علقه از سينه پيامبر صلى الله عليه و آله
فصل 4. اعجاز قرآن
فصل 5. وجوه اعجاز قرآن
فصل 6. برترين وجه اعجاز قرآن
فصل 7. معجزه پيوسته و دائمى
باب دهم : معراج پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله
فصل 1. معراج و مشاهدات در راه بيت المقدس
فصل 2. حديثى ديگر در معراج
فصل 3. تشريع اذان و نماز در معراج
فصل 4. شاءن على عليه السلام در معراج
فصل 5. تفسير براق و سدرة المنتهى ، و شمايل برخى از پيامبران و تعداد معراجها
فصل 6. فلسفه معراج و چند موضوع ديگر مربوط به معراج
باب يازدهم : معناى كتاب و كلام ، و فرق ميان آن ها و توضيح درباره كتابهاى آسمانى
فصل 1. معناى كلام و كتاب
فصل 2. انواع كلام الهى
فصل 3. انواع كتابهاى الهى
فصل 4. كتاب اعمال
فصل 5. كتابهاى آسمانى
فصل 6. علوم و كتبى كه نزد اهل بيت عليهم السلام است
فصل 7. انواع علوم و طرق تحصيل آنها
فصل 8. منابع علوم امامان عليهم السلام
فصل 9.كيفيت كتابت الهى
باب دوازدهم : پاره اى از فضائل قرآن
فصل 1. قرآن داروى شفابخش
اما اخبار نبوى در فضل قرآن :
فصل 2. قرآن در نهج البلاغه
فصل 3. قرآن در روايات
فصل 4. القاب قرآن
فصل 5. تجسم و شفاعت قرآن در قيامت
فصل 6. تاويلات و اشارات قرآن
فصل 8. تحريف ناپذيرى قرآن
فصل 10. رد وجود تناقص در آيات قرآن
فصل 11. زمان و كيفيت نزول قرآن