2 - و بايد روزه و نماز تو كه به جهت حاجت بجا مى آورى از روى تجربه نباشد، چه آنكه انسان تجربه نمى كند مگر كسى را كه بد گمان است در حق او، و حقتعالى مذمّت فرموده آنهايى را كه گمان بد در حقّ او بردند به قوله تعالى : ((يظنّون باللّه ظنّ السوء عليهم دائرة السوء)) بلكه بايد در كمال اطمينان و اعتماد باشى به رحمت خدا و به وعده هاى او، و اميد تو به خدا در طلب حاجت خود زيادتر باشد از آن كه قصد كنى حاتم را به جهت طلب يك قيراط، چه اگر به جهت يك قيراط قصد حاتم كنى يقين دارى كه به تو عطا خواهد كرد به هر نحو كه باشد، پس بدان كه حاجت تو نزد حقتعالى پست تر و كمتر است از يك قيراط نزد حاتم ، پس البتّه مبادا كه اعتمادت به حقتعالى كمتر باشد.
3 - و نيز سزاوار است از براى تو كه هر گاه به جهت حاجتى روزه يا نماز به جا آورى ، نيّت كنى آن عمل خود را به جهت الاءهمّ فالاءهمّ از حاجات دينيه خود، و بدان كه اهم آنها حوائج آن كسى است كه تو در پناه هدايت و حمايت اوئى و آن امام زمان تو صلوات اللّه عليه است ، پس بايد نماز و روزه تو اوّل به جهت قضاء حاجات آن حضرت باشد، و بعد به جهت حوائج دينيّه تو و بعد به جهت آن حاجتى كه عارض تو شده و قصد آن را داشته اى . مثلا هر گاه ظالمى در صدد كشتن و هلاكت تو باشد و تو روزه حاجت گرفتى براى خلاصى از شرّ او، بدان كه اهمّ از حاجت دينيّه تو است كه آن عفو و رضاى حقتعالى باشد از تو و آن كه بر تو اقبال فرمايد و عمل تو را قبول خود كند، زيرا كه در كشته شدن تو دنياى تو فاسد شود هرگاه دين تو سالم باشد؛ به علاوه آن كه اگر كشته نشوى لابد خواهى مرد، ولكن اگر عفو و رضاى خدا بر تو حاصل نشود در دنيا و آخرت هلاك خواهى شد و هولها و شدائدى براى تو حاصل خواهد شد كه به خيال تو نخواهد رسيد.
و امّا اينكه گفتيم مقدّم بدار حاجت امام زمان (عليه السلام ) خود را بر حوائج خود، پس به جهت آن است كه بقاى دنيا و اهل آن به واسطه وجود اوست ، پس هرگاه وجود تو محفوظ باشد به وجود يك نفر ديگر، چگونه مقدّم بدارى حوائج و مراد خود را مقدم بر حوائج او؟! بلكه واجب است مقدّم دارى حوائج او را بر حوائج خود و مراد او را بر مراد خود. و بدان كه : آن جناب در حاجات خودش از روزه و نماز مستغنى است و حاجتى ندارد، ليكن مقتضاى بندگى و وظيفه توست كه چنين كنى ، چنانكه استفتاح مى كنى دعاهاى خود را به صلوات برايشان صلوات اللّه و سلامه عليهم اجمعين .))⁽²⁴³⁾
نماز استغاثه
در مكارم است كه : چون خواستى در شب بخوابى بگذار نزد سر خود ظرف نظيفى كه در آن آب طاهر باشد و بپوشان آن را به پارچه نظيفى ، و چون بيدار شوى در آخر شب از براى نماز شب از آن آب بياشام سه جرعه ، پس ‍ وضو بگير به باقى آب و رو به قبله كن و اذان و اقامه بگو و دو ركعت نماز كن ، و بخوان در آن هر سوره كه بخواهى از قرآن ، و چون از قرائت فارغ شدى به ركوع مى روى و مى گويى در ركوع بيست و پنج مرتبه ((يا غياث المستغيثين )) پس سر از ركوع بر مى دارى و بيست و پنج مرتبه مى گويى ، و همچنين در سجده اول و بعد از سر برداشتن و در سجده دوم و بعد از سر بر داشتن در هر كدام بيست و پنج مرتبه مى گويى ، و بر مى خيزى و ركعت دوم را نيز به همين كيفيت بجا مى آورى كه مجموع سيصد مرتبه گفته شود، پس تشهّد مى خوانى و سلام مى دهى و بعد از سلام نماز سر به سوى آسمان مى كنى و سى مرتبه مى گويى : ((من العبد الذّليل الى المولى الجليل .)) و حاجت مى طلبى همانا به زودى حاجت روا خواهد شد انشاء اللّه تعالى .⁽²⁴⁴⁾
نماز استغاثه به حضرت بتول (عليها السلام )
روايت شده كه هرگاه تو را حاجتى باشد به سوى حقتعالى و سينه ات از آن تنگ شده باشد، پس دو ركعت نماز بكن و چون سلام نماز گفتى سه مرتبه تكبير بگو و تسبيح حضرت فاطمه (عليها السلام ) بخوان ، پس به سجده برو و بگو صد مرتبه : ((يا مولاتى يا فاطمة اغيثنى .)) پس جانب راست رو را بر زمين گذار و همين را صد مرتبه بگو، پس به سجده برو و همين را صد مرتبه بگو، پس جانب چپ رو را بر زمين گذار و صد مرتبه بگو پس باز به سجده برو و صد و ده مرتبه بگو و حاجت خود را ياد كن ، بدرستى كه خداوند بر مى آورد آن را انشاء اللّه تعالى .⁽²⁴⁵⁾
مؤ لّف گويد: شيخ حسن ابن فضل طبرسى در ((مكارم الاخلاق )) فرموده : نماز استغاثه به بتول (عليها السلام ): دو ركعت نماز مى كنى پس به سجده مى روى و مى گويى ((يا فاطمة )) صد مرتبه ، پس جانب راست رو را بر زمين مى گذارى و صد مرتبه مى گويى ، پس جانب چپ مى گذارى و صد مرتبه مى گويى ، پس دوباره به سجده مى روى و صد و ده مرتبه مى گويى ، پس از آن مى گويى :
يا آمِناً مِنْ كُلِّ شَيْى ءٍ وَ كُلُّ شَيْى ءٍ مِنْكَ خآئِفٌ حَذِرٌ اَسْئَلُكَ بِاَمْنِكَ مِنْ كُلِّ شَىْءٍ وَ خَوْفِ كُلِّ شَىْءٍ مِنْكَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تُعْطِيَنى اَماناً لِنَفْسى وَ اَهْلى وَ مالى وَ وَلَدى حَتّى لا اَخافَ اَحَداً وَ لا اَحْذَرَ مِنْ شَىْءٍ اَبَدَاً اِنَّكَ عَلى كُلِّ شَيْى ءٍ قَديرٌ .⁽²⁴⁶⁾
نماز استغاثه به سوى خدا
و نيز در اين كتاب شريف از حضرت صادق (عليه السلام ) روايت كرده كه فرموده : هرگاه يكى از شماها خواهد استغاثه كند به سوى خداوند، پس دو ركعت نماز كند پس به سجده رود و بگويد:
يا مُحَمَّدُ يا رَسُولَ اللّهِ يا عَلِىُّ يا سَيِّدَىِ الْمُؤْمِنينَ وَالْمُؤْمِناتِ بِكُما اَسْتَغيثُ اِلَى اللّهِ تَعالى يا مُحَمَّدُ يا عَلِىُّ اَسْتَغيثُ بِكُما يا غَوْثاهُ بِاللّهِ وَ بِمُحَمَّدٍ وَ عَلِي وَ فاطِمَةَ .
و مى شمارى هر يك از امامان را، پس مى گويى ((بِكُمْ اَتَوَسَّلُ اِلَى اللّهِ تعالى ؛ به شما توسّل مى جويم به سوى خداى تعالى .)) پس به درستى كه در همان ساعت به فرياد تو خواهند رسيد انشاء اللّه تعالى .⁽²⁴⁷⁾
نماز حضرت حجّة (عليه السلام ) در مسجد جمكران
نماز حضرت حجت (عليه السلام ) در مسجد جمكران كه در يك فرسخى بلده طيّبه قم مى باشد. شيخ مرحوم در ((نجم ثاقب )) كيفيّت بناء اين مسجد شريف را به امر امام صاحب الزّمان (عليه السلام ) نقل كرده در حكايت اول از باب هفتم آن كتاب ، و در آن حكايت است كه آن جناب فرمود به ((حسن مثله جمكرانى )): مردم را بگو تا رغبت كنند بدين موضع و عزيز دارند، و چهار ركعت نماز اينجا بگزارند:
1 - دو ركعت تحيّت مسجد در هر ركعتى يك بار الحمد و هفت بار قل هو اللّه احد، و تسبيح ركوع و سجود هفت بار بگويند.
2 - و دو ركعت نماز امام صاحب زمان (عليه السلام ) بگزارند بر اين نسق ⁽²⁴⁸⁾: چون فاتحه خواند به ((ايّاك نعبد و ايّاك نستعين )) رسد صد بار بگويد، و بعد از آن فاتحه را تا آخر بخواند، و در ركعت دوم نيز به همين طريق بگزارد، و تسبيح در ركوع و سجود هفت بار بگويد، و چون نماز تمام كرده شد تهليل بگويد و تسبيح فاطمه زهرا (عليها السلام ) و چون از تسبيح فارغ شود سر به سجده نهد و صد بار صلوات بر پيغمبر و آلش ‍ صلوات اللّه عليهم بفرستد، و اين نقل از لفظ مبارك امام (عليه السلام ) است كه : ((فمن صلّيهما فكانّما صلّى فى البيت العتيق )) يعنى : هر كه اين دو ركعت نماز را بگزارد، همچنين باشد كه دو ركعت نماز در كعبه گزارده باشد.⁽²⁴⁹⁾
ايضا نماز آن حضرت در شب جمعه
و نيز در ((نجم ثاقب )) از كتاب ((كنوز النّجاح )) شيخ طبرسى نقل كرده كه : بيرون آمد از ناحيه مقدّسه حضرت صاحب الزّمان عليه الصّلواة و السّلام كه هر كس را به سوى حقتعالى حاجتى باشد، پس بايد كه بعد از نصف شب جمعه غسل كند و به جاى نماز خود رود و دو ركعت نماز گزارد، در ركعت اول بخواند سوره حمد را و چون به ((ايّاك نعبد و ايّاك نستعين )) برسد صد مرتبه آن را مكرّر كند، و بعد از آن كه صد مرتبه تمام شود تتمّه سوره حمد را بخواند، و بعد از تمام شدن سوره حمد سوره قل هو اللّه احد را يك مرتبه بخواند و ركوع و دو سجده بجا آورد و ((سبحان ربّى العظيم و بحمده )) را هفت مرتبه در ركوع بگويد، ((سبحان ربّى الاعلى و بحمده )) را در هر يك از دو سجده هفت مرتبه بگويد و بعد از آن ركعت دوم را نيز مانند ركعت اول بجا آورد، و بعد از تمام شدن نماز اين دعا را بخواند، پس به درستى كه حق تعالى البتّه حاجت او را بر مى آورد هر گونه حاجتى باشد، مگر آن كه حاجت او در قتل كردن صله رحم باشد، و دعا اين است :
اَللّهُمَّ اِنْ اَطْعَتُكَ فَالْمَحْمِدَةُ لَكَ وَ اِنْ عَصَيْتُكَ فَالْحُجَّةُ لَكَ مِنْكَ الرَّوْحُ وَ مِنْكَ الْفَرَجُ سُبْحانَ مَنْ اَنْعَمَ وَ شَكَرَ سُبْحانَ مَنْ قَدَّرَ وَ غَفَرَ اللّهُمَّ اِنْ كُنْتُ عَصَيْتُكَ فَاِنّى قَدْ اَطَعْتُكَ فى اَحَبِّ الاَْشْيآءِ اِلَيْكَ وَ هُوَ الاْ يمانُ بِكَ لَمْ اَتَّخِذْ لَكَ وَلَداً وَ لَمْ اَدْعُ لَكَ شَريكاً مَنّاً مِنْكَ بِهِ عَلَىَّ لا مَنّاً مِنّى بِهِ عَلَيْكَ وَ قَدْ عَصَيْتُكَ يا اِلهى عَلى غَيْرِ وَجْهِ المُكابَرَةِ وَ لاَ الْخُروُجِ عَنْ عُبُودِيَّتِكَ وَلاَ الْجُحُودِ لِرُبُوبِيَّتِكَ وَلكِنْ اَطَعْتُ هَواىَ وَ اَزَلَّنىِ الشَّيْطانُ فَلَكَ الْحُجَّةُ عَلَىَّ وَ الْبَيانُ فَاِنْ تُعَذِّبْنى فَبِذُنُوبى غَيْرُ ظالِمٍ لى وَ اِنْ تَغْفِرْلى وَ تَرْحَمْنى فَاِنَّكَ جَوادٌ كَريمٌ .
و بعد از آن تا نفس او وفا كند ((يا كريم ياكريم )) را مكرّر بگويد، و بعد از آن بگويد:
يا آمِناً مِنْ كُلِّ شَيْى ءٍ وَ كُلُّ شَيْى ءٍ مِنْكَ خآئِفٌ حَذِرٌ اَسْئَلُكَ بِاَمْنِكَ مِنْ كُلِّ شَيْى ءٍ وَ خَوْفِ كُلِّ شَيْى ءٍ مِنْكَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تُعْطِيَنى اَم اناً لِنَفْسى وَ اَهْلى وَ وَلَدى وَ سآئِرِ ما اَنْعَمْتَ بِهِ عَلَىَّ حَتّى لااَخافَ وَ لا اَحْذَرَ مِنْ شَيْى ءٍ اَبَداً اِنَّكَ عَلى كُلِّ شَيْى ءٍ قَديرٌ وَ حَسْبُنَا اللّهُ وَ نِعْمَ الْوَكيلُ يا كافِىَ اِبْراهيمَ نُمْرُودَ وَ يا كافِىَ مُوسى فِرْعَوْنَ اَسْئَلُكَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تَكْفِيَنى شَرَّ فلان بن فلان .
به جاى فلان ابن فلان نام شخصى را كه از ضرر او مى ترسد و نام پدر او را بگويد، و از حقتعالى طلب كند كه ضرر او را دفع نمايد و كفايت كند، پس به درستى كه حقتعالى البته كفايت ضرر او خواهد كرد انشاء اللّه تعالى ، و بعد از آن به سجده رود و حاجت خود را مساءلت نمايد و تضرّع و زارى كند به سوى حقتعالى ، پس به درستى كه نيست مرد مؤ من و زن مؤ منه اى كه اين نماز را بگزارد و اين دعا را از روى اخلاص بخواند، مگر آن كه گشوده مى شود براى او درهاى آسمان براى برآوردن حاجات او و دعاى او مستجاب مى گردد در همان وقت و همان شب هرگونه حاجتى كه باشد، و اين به سبب فضل و انعام حقتعالى است بر ما و بر مردمان انتهى .⁽²⁵⁰⁾
مؤ لف گويد: نجل جليل شيخ طبرسى - رضى الدين حسن بن فضل - نيز اين نماز را در مكارم الاخلاق نقل كرده و در اول دعا بجاى ((الّلهمّ ان كنت عصيتك ، ان كنت قد عصيتك )) ذكر كرده و بعد از ((حتّى لا اخاف )) كلمه احدا اضافه كرده ، و بعد از ((فرعون ، اسئلك )) و بقيّه مثل همند⁽²⁵¹⁾.
نماز خوف از ظالم
منقول از ((مكارم )): غسل مى كنى و دو ركعت نماز مى گزارى و زانوهاى خود را برهنه مى كنى در نزد جانماز خود و صد مرتبه مى گويى :
يا حَىُّ يا قَيُّومُ يا حَيّاً لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ بِرَحْمَتِكَ اَسْتَغيثُ فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاَغِثْنىِ السّاعَةَ السّاعَةَ .
پس چون فارغ شدى از اين بگو:
اَسْئَلُكَ اَللّهُمَّ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تَلْطُفَ لى وَ اَنْ تَغْلِبَ لى وَ اَنْ تَمْكُرَلى وَ اَنْ تَخْدَعَ لى وَ اَنْ تَكيدَلى وَ اَنْ تَكْفِيَنى مَؤُنَةَ فلان بن فُلان . و اين دعاى حضرت رسول (صلى الله عليه وآله ) است در روز اُحُد.⁽²⁵²⁾
نماز به جهت تيزى ذهن و قوّت حافظه
در ((مكارم الاخلاق )) روايت شده از صادقين (عليه السلام )⁽²⁵³⁾ كه مى نويسى با زعفران در ظرف نظيفى حمد و آية الكرسى و انّا انزلناه و يس و واقعه و سوره حشر و تبارك و قل هو اللّه احد و دو قل اعوذ را، پس اين سوره را مى شويى به آب زمزم يا آب باران يا آب نظيفى ، پس مى اندازى در آن آب دو مثقال كندر و ده مثقال شكر و ده مثقال عسل ، پس بگذار آن را شب در زير آسمان و بگذار بر روى آن آهنى ، پس آخر شب كه مى شود دو ركعت نماز مى خوانى در هر ركعت حمد و پنجاه بار قل هو اللّه احد و چون فارغ شدى از نماز، آن آب را مى آشامى كه نيكو و مجرّب است براى حفظ انشاء اللّه .⁽²⁵⁴⁾
و بيايد در اواخر باب ششم چيزهايى كه سبب كثرت حافظه خواهد بود.
نماز براى آمرزش گناهان
دو ركعت بجا آورد، در هر ركعت شصت مرتبه قل هو اللّه احد بخواند و چون از نماز، فارغ شود گناهانش آمرزيده شود⁽²⁵⁵⁾
نماز براى اينكه بهشت را در خواب ببيند
شيخ طوسى در ((مصباح )) در اعمال روز جمعه گفته : روايت شده از عبد اللّه بن مسعود كه گفت فرمود رسول خدا (صلى الله عليه وآله ): هركس ‍ در روز جمعه بعد از نماز عصر دو ركعت نماز گذارد و بخواند در ركعت اول فاتحه و آية الكرسى و قل اعوذ بربّ الفلق بيست و پنج مرتبه ، و در ركعت دوم فاتحه و قل هو اللّه احد و قل اعوذ بربّ النّاس بيست و پنج مرتبه ، و چون از نماز فارغ شود بيست و پنج مرتبه بگويد: ((لا حول و لا قوّة الّا باللّه العلىّ العظيم )) از دنيا نرود تا بنماياند حقتعالى بهشت را در خواب به او و ببيند مكان خود را در بهشت .⁽²⁵⁶⁾
مؤ لّف گويد: كه ((سيّد بن طاووس )) در فصل سى و سوم ((جمال الاسبوع )) نمازى براى آمرزش گناهان نقل كرده و فرمود: اين نمازى است جليل القدر و عظيم الشاءن ، حامل اسرار الهى مى شناسد آن را، و مبادا كه در حق آن سستى كنى ، هر كه طالب است به آن كتاب رجوع كند.
نماز وصيّت
كه حضرت رسول (صلى الله عليه وآله ) به آن وصيّت فرموده دو ركعت است بين مغرب و عشاء: در ركعت اول حمد و سيزده مرتبه اذا زلزلت ، و در دوم حمد و پانزده مرتبه قل هو اللّه احد، اگر هر شب بجا آورد، صوابش را غير از خدا كسى نتواند شماره نمايد.⁽²⁵⁷⁾
نماز عفو
دو ركعت است در هر ركعت حمد و يك مرتبه انّا انزلناه ، و بعد از قرائت ربّ عفوك عفوك پانزده مرتبه ، و در ركوع ده مرتبه ، تمام مى كنى مثل نماز جعفر.⁽²⁵⁸⁾
نماز استغفار
مؤ لّف گويد: نماز استغفار مثل نماز عفو است مگر آنكه عوض ربّ عفوك بايد استغفر اللّه گفته شود، و اين نماز براى توسعه معاش نافع است انشاء اللّه تعالى .
ذكر نمازهاى ايّام هفته
نماز روز شنبه
سيّد بن طاووس از حضرت امام حسن عسگرى (عليه السلام ) روايت كرده كه فرمود: خواندم از كتابهاى پدرانم كه هر كه روز شنبه چهار ركعت نماز گزارد، بخواند در هر ركعتى حمد و قل هو اللّه احد و آيه الكرسى ، بنويسد خداوند عزّ وجل او را در درجه پيغمبران و شهدا و صالحين و نيكو رفيقانند ايشان .
نماز روز يكشنبه
و نيز از آن حضرت روايت شده است كه فرمود: هر كه روز يكشنبه چهار ركعت نماز گزارد، بخواند در هر ركعت حمد و سوره ((تبارك الّذى بيده الملك )) حقتعالى مكان دهد او را در بهشت هر جايى كه خواسته باشد.
نماز روز دوشنبه
و نيز فرمود: هر كه روز دوشنبه ده ركعت نماز بجا آورد، بخواند در هر ركعت حمد و توحيد ده مرتبه ، حقتعالى در روز قيامت براى او نورى قرار دهد كه روشنايى دهد موقف را، تا غبطه برند بر او جميع خلق خدا در آن روز.
نماز روز سه شنبه
و نيز از آن حضرت روايت شده است : هر كه در روز سه شنبه شش ركعت نماز گزارد و بخواند و در هر ركعت بعد از حمد آيه امن الرّسول را تا به آخر و سوره اذا زلزلت را يك مرتبه ، حقتعالى گناهان او را بيامرزد و از گناهان بيرون آيد مانند روزى كه از مادر متولّد شده .
نماز روز چهارشنبه
و نيز از آن حضرت روايت شده است : هر كه روز چهار شنبه چهار ركعت نماز بگزارد و بخواند در هر ركعت بعد از حمد يك مرتبه سوره قل هو اللّه احد و سوره انّا انزلناه ، خداوند قبول فرمايد توبه او را از هر گناهى و تزويج فرمايد به او حوريّه اى در بهشت .
نماز روز پنج شنبه
آن حضرت فرمود: هر كه روز پنج شنبه ده ركعت نماز گزارد و بخواند در هر ركعتى سوره حمد و قل هو اللّه احد را ده مرتبه ، ملائكه به او گويند: هر حاجتى كه دارى بخواه كه برآورده خواهد شد.
نماز روز جمعه
و نيز فرمود: هر كه روز جمعه چهار ركعت نماز گزارد و بخواند در هر ركعتى سوره حمد و تبارك الّذى بيده الملك و حم سجده ، حقتعالى او را داخل بهشت كند و شفاعت او را در حق اهل بيت او قبول فرمايد، و نگه دارد او را از فشار قبر و هولهاى روز قيامت .
راوى سؤ ال كرد از آن حضرت كه در چه وقت از روزها اين نمازها را بايد بجا آورد؟ فرمود: از مابين طلوع آفتاب تا وقت زوال ⁽²⁵⁹⁾
(و از نمازهاى روز جمعه نماز كامله است كه شيخ و سيّد و شهيد و علّامه و ديگران به سندهاى معتبر بسيار از حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام ) روايت كرده اند از آباء كرام آن حضرت كه حضرت رسول (صلى الله عليه وآله ) فرمود كه هر كه در روز جمعه پيش از زوال چهار ركعت نماز بگزارد و در هر ركعت سوره حمد را ده مرتبه و هر يك از قل اعوذ بربّ النّاس و قل اعوذ بربّ الفلق و قل هو اللّه احد و قل يا ايّها الكافرون و آية الكرسى را ده مرتبه و به روايت ديگر انّا انزلناه و آيه شهد اللّه را نيز هر يك ده مرتبه بخواند و چون از چهار ركعت نماز فارغ شود صد مرتبه استغفار كند و صد مرتبه بگويد سبحان اللّه و الحمد للّه و لا اله الّا اللّه و اللّه اكبر و لا حول و لا قوّة الّا باللّه العلىّ العظيم پس صد مرتبه صلوات بفرستد پس هر كه اين عمل را بجا آورد حقتعالى دفع كند او را از شرّ اهل آسمان و شرّ اهل زمين و شرّ شيطان و شرّ پادشاهان جائر را تا آخر خبر كه نمامش در ذكر فضيلت اين نماز است .
نماز ديگر:
حارث همدانى از حضرت امير المؤ منين روايت كرده است كه اگر توانى در روز جمعه ده ركعت نماز بخوان و ركوع و سجودش را تمام بجا آور و بعد از هر دو ركعت صد مرتبه بگو سبحان اللّه و بحمده كه فضيلت بسيار دارد.
نماز ديگر: به سند معتبر از حضرت صادق (عليه السلام ) منقول است كه هر كه سوره ابراهيم و سوره حجر را در دو ركعت در روز جمعه بخواند هرگز پريشانى و ديوانگى و بلائى به او نرسد.)⁽²⁶⁰⁾
نمازهاى واجب
اهميّت نماز
((نماز رابطه انسان با خداست و مايه صفاى روح ، پاكى دل ، پيدايش روح تقوا، تربيت انسان و پرهيز از گناهان است . نماز مهمترين عبادات است كه طبق روايت ، اگر قبول درگاه خدا شود، عبادات ديگر نيز پذيرفته خواهد شد و اگر قبول نگردد، اعمال ديگر نيز پذيرفته نخواهد شد؛ و نيز بر طبق روايات ، كسى كه نمازهاى پنج گانه را انجام مى دهد، از گناهان پاك مى شود، همان گونه كه اگر شبانه روزى پنج مرتبه در نهر آبى شست وشو كند، اثرى از آلودگى در بدنش نمى ماند)).
در اهميّت نماز همين بس كه خداى تعالى در قرآن كريم ، در حدود صد بار از نماز سخن گفته و آن را ((آغاز و پايان ايمان )) معرّفى كرده است :
قد افلح المؤ منون ، الّذينهم فى صلاتهم خاشعون ... و الّذينهم على صلواتهم يحافظون : به يقين مؤ منان رستكار شدند، آنها كه در نمازشان خشوع (فروتنى ) دارند (با فروتنى و زارى خدا را پرستش مى كنند)... و آنها كه بر نمازهايشان مواظبت مى كنند (هر يك از نمازهاى خود را با آداب و شرايط و در وقت معيّن آن بجا مى آورند)⁽²⁶¹⁾
و نيز در اهميّت نماز همين بس كه خداى تعالى از نشانه هاى پرهيزكاران و رستگاران ، بعد از ايمان به غيب ، بر پا داشتن نماز را بيان كرده است :
الم ، ذلك الكتاب لاريب فيه هدى للمتّقين : الّذين يومنون بالغيب و يقيمون الصّلاة ... اولئك هم المفلحون : الم ، و آن (قرآن ) كتاب باعظمتى است كه ترديدى در او نيست و مايه هدايت پرهيزكاران است . آنها كه به غيب (خدا، قيامت ، بهشت ، دوزخ ، امام زمان و مانند آنها كه با دلائل شناخته مى شوند نه با ديدن ) ايمان مى آورند و نماز را بر پا مى دارند و... آنان همان رستگارانند.⁽²⁶²⁾
بزرگترين خواسته مردان خدا
حضرت ابراهيم (عليه السلام ) پس از گذراندن تمام مقامها، در كنار كعبه از خداى تعالى درخواست نمود كه او و فرزندانش را بر پا دارنده نماز قرار دهد: رب اجعلنى مقيم الصّلاة من ذريّتى ⁽²⁶³⁾ و نيز هنگامى كه ابو ثمامه صيداوى در روز عاشورا به امام حسين (عليه السلام ) عرض كرد: مى خواهم آخرين نمازم را با شما بجا آورم . سيّد الشّهدا (عليه السلام ) به او فرمود ((خدا تو را از نماز گزاران قرار دهد))؛ روشن است كه اگر چيزى بالاتر از اين وجود مى داشت ، حضرت همان را براى او از خدا درخواست مى كرد.
فضيلت نماز اول وقت
فضائل نماز اول وقت بسيار است ، اما چون بنا به اختصار مى باشد، تنها به ذكر سه فضيلت اكتفا مى شود:
1 - امام صادق (عليه السلام ) فرمود: فضل الوقت الاول على الاخير كفضل الاخرة على الدّنيا: فضيلت نماز اوّل وقت بر آخر وقت مانند برترى آخرت بر دنياست .
2- و نيز فرمود لفضل الوقت الاءوّل على الاخر خير للمؤ من من ماله و ولده : فضيلت نماز اول وقت بر آخر وقت ، براى مؤ من از ثروت و فرزندانش بهتر است ⁽²⁶⁴⁾.
3 - و در جزء حديثى است كه : در مشرق و مغرب جهان ، اهل خانه اى نيست مگر اينكه فرشته مرگ (عزرائيل ) در هر شبانه روز در (اوقات نماز) پنج مرتبه به ايشان نظر مى كند، پس هرگاه كسى را كه مى خواهد قبض روح كند از كسانى باشد كه به نماز مواظبت داشته و نمازها را در اوقات خود بجا آورده است ، فرشته مرگ شهادتين را به او تلقين نموده و ابليس ملعون را از او دور مى كند.⁽²⁶⁵⁾
چيزهايى كه در پذيرفته شدن نماز و كمال و فضيلت آن مؤ ثر است :
براى قبولى نماز و كمال فضيلت آن ، علاوه بر شرايط واجب ، نمازگزار بايد امور زير را نيز رعايت كند:
قبل از نماز از خطاهاى خود توبه و استغفار نمايد، و از گناهانى كه مانع پذيرفته شدن نماز است - مانند: حسد، تكبر، غيبت ، خوردن مال حرام ، آشاميدن مسكرات ، ندادن خمس و زكات - بلكه از هر معصيتى بپرهيزد. همچنين سزاوار است كارهايى كه ارزش نماز و حضور قلب را كم مى كند انجام ندهد. مثلا: در حال خواب آلودگى و خوددارى از بول ، در ميان سرو صداها و در برابر منظره هايى كه جلب توجّه مى كند به نماز نايستيد و كارهايى كه ثواب نماز را زياد مى كند انجام دهد، مثلا لباس پاكيزه بپوشد، موهاى خود را شانه زند، مسواك كند، خود را خوشبو نمايد و انگشتر عقيق به دست كند.
نمازهاى واجب
نمازهاى واجب شش نماز است :
نمازهاى يوميّه ، نماز طواف واجب ⁽²⁶⁶⁾ خانه خدا، نماز آيات ، نماز ميّت ، نماز قضاى پدر و مادر - كه با شرايط خاصى - بر پسر بزرگتر واجب است ، نمازى كه به واسطه نذر و عهد و قسم و اجاره واجب مى شود.
نمازهاى واجب يوميّه
نمازهاى واجب يوميّه پنج نماز است : نمازهاى ظهر و عصر، كه هر كدام چهار ركعت است ؛ نماز مغرب سه ركعت ؛ نماز عشاء چهار ركعت و نماز صبح دو ركعت است .
ياد آورى : در سفر بايد نماز چهار ركعتى را - با شرايط خاصى - دو ركعت بخواند. ولى مسافر در چهار مكان اختيار دارد كه نماز چهار ركعتى را تمام يا شكسته بخواند: مسجد الحرام ، مسجد پيغمبر اكرم ، مسجد كوفه و حرم حضرت سيّد الشّهدا (عليه السلام )
احكام نماز آيات
1 - نماز آيات در چهار صورت واجب مى شود: اوّل و دوم : گرفتن خورشيد و ماه ، هر چند مقدار كمى از آنها بگيرد خواه كسى بترسد يا نه . سوم : زلزله ، خواه كسى بترسد يا نه . چهارم : صاعقه ، بادهاى سياه و سرخ و هر گونه حوادث خوفناك آسمانى در صورتى كه بيشتر مردم بترسند، بلكه براى حوادث خوفناك زمينى ⁽²⁶⁷⁾ نيز اگر موجب وحشت بيشتر مردم شود، احتياط واجب آن است كه نماز آيات بخواند.